Kręcenie transformatorów własnymi rękami to zadanie, które każdy amator radiowy prędzej czy później musi stawić czoła. Jeśli nie stworzysz nowego od zera, na pewno będziesz musiał powtórzyć stary transformator. Nie jest to trudne, ale długie, monotonne i wymagające stałej uwagi.
Schemat uzwojenia transformatora spawalniczego.
Niemniej jednak zadanie to jest całkiem wykonalne nawet dla niedoświadczonego amatora radiowego: nie będzie w stanie wyprodukować toroidalnego transformatora, ale z pewnością będzie można zrobić urządzenie bardziej tradycyjnego typu.
Narzędzia do nawijania transformatora
Przede wszystkim powinieneś zastanowić się, jak ułatwić ich pracę za pomocą różnych urządzeń. W fabrycznej produkcji transformatorów są one oczywiście wykonywane za pomocą specjalnych maszyn, a nie ręcznie.
Najprostszą opcją są dwa filary przymocowane do drewnianej deski i metalowy pręt między nimi, wygięty w kształcie rączki po jednej stronie. Na zewnątrz coś w rodzaju plucia. Pręt zostanie przewleczony przez otwory w zębatkach, zwykle o grubości nie większej niż 1 cm, oś szpikulca powinna przejść przez ramę przyszłego transformatora (nie poprzestajemy na jego produkcji, ponieważ jego typ i właściwości zależą od zamierzonej funkcji urządzenia). Zwykle w tym celu stosuje się drewniany blok z otworem na oś i rozmiarem odpowiednim do ramy.
Schemat maszyny do uzwojenia transformatorów.
Dzięki wiertarce ręcznej zadanie jest uproszczone. Wiertło jest bezpiecznie przymocowane równolegle do stołu (można je po prostu trzymać w imadle), aby jego uchwyt mógł się swobodnie obracać. Metalowy pręt jest wkładany do uchwytu wiertarskiego z zamontowanym na nim blokiem, na którym zamocowana jest rama transformatora. Idealnie, pręt powinien być gwintowany, a następnie blok można łatwo naprawić, trzymając go po prostu z nakrętkami po obu stronach. W niektórych przypadkach można całkowicie zrezygnować z podkładek, mocując ramę za pomocą samych nakrętek lub za pomocą drewnianych płyt lub płyt tekstolitowych.
Możesz użyć jako mechanizmu zwijania induktora telefonicznego, maszyny do szpuli tekstylnej, urządzenia do przewijania filmu i innych podobnych mechanizmów. Kluczowym punktem jest „miękki”, bez szarpania, przebieg procesu.
Ponadto będziesz potrzebował urządzenia do odwijania (zwłaszcza jeśli używasz starego transformatora jako źródła drutu). Jego postęp musi być również jednolity, aby nie skomplikować procesu nawijania nowego transformatora i nie uszkodzić izolacji drutu. Zwykle urządzenie odwijające jest wykonane analogicznie do urządzenia nawijającego, ale uchwyt do obracania jest opcjonalny.
Przydatne może być również dodatkowe urządzenie do zliczania liczby zwojów. Możesz uzyskać słowne konto, gdy każda tura jest policzona (lub para tur), a co sto jest oznaczane na papierze. W przypadku użycia przekładni nie należy zapominać o przełożeniu.
Możesz jednak użyć dowolnego urządzenia. Odpowiedni wodomierz, miernik elektryczny, prędkościomierz roweru. Licznik jest podłączony do maszyny do nawijania za pomocą elastycznego wałka (gumowa rura o wystarczająco grubych ścianach) lub kół zębatych.
Warstwy uzwojenia izolacyjnego
Schemat uzwojenia pierwotnego i wtórnego.
Często wymagane jest wstawienie izolujących uszczelek między warstwy drutu. Zwykle są wykonane z papieru, najlepszego kabla lub skraplacza. Klocki muszą być grube, równe, wolne od otworów i otworów.
Między sąsiednimi uzwojeniami transformatora izolacja jest znacznie poważniejsza. Zwykle stosuje się lakierowaną tkaninę po obu stronach papieru („kanapka”). Warstwa papieru jest również potrzebna do wyrównania powierzchni przed nawinięciem następnego nawijania. W przypadku braku lakierowanej tkaniny, ten sam papier może być użyty w kilku warstwach (co najmniej 3).
Paski papieru do przekładek izolacyjnych są szersze niż uzwojenie, jego krawędzie powinny rozciągać się o 2-4 mm poza zwoje uzwojenia. Wzdłuż krawędzi nadmiar jest wygięty w górę, chroniąc w ten sposób najbardziej zewnętrzne zwoje.
Proces nawijania
Samo uzwojenie jest następujące.
Cewka z przewodem jest zamocowana w urządzeniu odwijającym, a rama transformatora - w uzwojeniu. Musi to być zrobione w taki sposób, aby rotacja przebiegała płynnie, bez szarpnięć, z umiarkowaną prędkością. Drut powinien iść na górę ramy od góry cewki. Między drutem a stołem musi być co najmniej 20 cm (w przeciwnym razie nie będzie można umieścić ręki, która będzie musiała skierować drut na stół).
Schemat ciągłego nawijania.
Podkładki izolacyjne i wszystko inne należy przygotować z wyprzedzeniem i umieścić na tym samym stole w zasięgu ręki. Może być potrzebny ołówek i papier, nożyczki, drobny papier ścierny, materiały izolacyjne, lutownica dołączona do sieci.
Jedna ręka musi obrócić urządzenie nawijające, a druga - skierować drut tak, aby leżał na ramie cewki do cewki.
Przed uzwojeniem, rama transformatora powinna być pokryta izolacją tego samego typu, która znajdzie się między uzwojeniami (może być konieczne przyklejenie). Końcówka drutu jest wprowadzana przez otwór w ramie i jest tymczasowo zamocowana na osi urządzenia nawijającego.
Proces nawijania musi być rozpoczynany powoli: konieczne jest „nawinięcie”, aby umieścić zwoje blisko siebie, tak aby następny naciskał poprzednie. Poziom napięcia drutu i jego kąt muszą być zawsze w przybliżeniu stałe. Jednocześnie, każda warstwa zwojów nie powinna być „w pełni podparta”: nie powinno być ryzyka poślizgu zwojów i upadku wzdłuż policzka ramy.
Urządzenie zliczające, jeśli istnieje, jest konieczne przed rozpoczęciem ustawiania na zero (lub zaznacz obecną na nim wartość). Jeśli go nie ma, musisz uważnie przeczytać cewki i warstwy uzwojenia, ustalając ich liczbę na papierze. Jeśli konieczne jest zawieszenie pracy (na przykład w celu zainstalowania uszczelki izolacyjnej), drut należy pozostawić naprężony, w przeciwnym razie cewki mogą się rozpuścić! Aby to zrobić, możesz po prostu przymocować drut do klipsa na pościel.
Schemat domowych urządzeń do transformatorów uzwojenia.
Uszczelka izolacyjna jest albo sklejona razem (tak, że nie odwija się, gdy nie jest jeszcze wciśnięta przez następny rząd zwojów), albo jest dociskana do elastycznego gumowego pierścienia. Elastyczne rury izolacyjne są noszone na końcach przewodów drutu na początku i końcu uzwojenia.
Zaleca się, aby każdy kolejny rząd uzwojeń był węższy: nie dokręcaj 1-2 obrotów. Nie ma potrzeby zostawiania wolnej przestrzeni, należy ją wypełnić, w zależności od grubości drutu, nitkami lub sznurkiem. Jest to szczególnie ważne, jeśli istnieją jakiekolwiek wątpliwości co do wytrzymałości ramy transformatora.
Połączenie przewodowe
W przypadku pęknięcia drutu podczas nawijania (lub jeśli transformator pierwotnie miał być nawinięty z kilku oddzielnych fragmentów drutu), proces lutowania jest wykonywany inaczej w zależności od grubości drutu.
Jeśli drut ma średnią grubość (do 0, 3 mm), końce są uwalniane od izolacji (piaskowanie) 1-1, 5 cm od punktu zerwania. Następnie końce są skręcone i lutowane.
Grube druty (ponad 0, 3 mm) można lutować bezpośrednio, bez skręcania. Odpowiednio, możliwe jest zwolnienie z izolacji krótszego kawałka drutu.
Cienkie druty (0, 1 mm i mniej) nie mogą być lutowane, ale spawane. Aby to zrobić, przekręcając je w taki sam sposób, jak druty średniej grubości (ale w tym przypadku izolacja nie jest potrzebna), należy umieścić lampę spirytusową, kilka zapałek lub palnik gazowy w płomieniu. Przy udanym spawaniu w miejscu skręcenia tworzy się metalowa „kula”.
We wszystkich przypadkach miejsce lutowania / spawania jest izolowane za pomocą lakierowanej tkaniny lub kawałka papieru izolacyjnego.
Ważne szczegóły
Jeśli uzwojenie jest wykonane za pomocą cienkiego drutu (mniej niż 0, 1 mm), należy wykonać kilka tysięcy obrotów, w tym przypadku można to zrobić nie w trybie „obróć do obrotu”, ale „luzem”. Oczywiście w tym przypadku nadal konieczne jest obserwowanie w przybliżeniu równej grubości warstw. Uzwojenie powinno pozostać płaskie, po każdym mm należy umieścić uszczelkę izolacyjną.
Jeśli uzwojenie jest wykonane z grubego drutu, na zewnątrz nie można go przykryć. Jeśli drut jest cienki, to zewnętrzne uzwojenie należy owinąć skórą lub papierem izolacyjnym.